Scheiden en een BV? Geef prioriteit aan de waardering van de aandelen van de BV.

Het komt veel voor: als getrouwd stel start een van de twee een BV. De ander werkt er wellicht ijverig in mee. Soms jarenlang. Zo lang alles goed gaat, prima. Maar besluiten ze uit elkaar te gaan, dan claimt de ex-partner ineens de BV als ‘zijn’ of ‘haar’ bedrijf en wil de onderneming buiten de verdeling van de boedel houden.  

Met argumenten als: “Het is mijn bedrijf, ik zette het op. Het was mijn plan. Natuurlijk heb je me af en toe geholpen, maar ik ben de drijvende kracht erachter.”

Die redenering is onterecht als je in gemeenschap van goederen trouwde. Maar ook als je op huwelijkse voorwaarden trouwde is de kans groot dat de BV onderdeel uitmaakt van jullie gezamenlijk vermogen. Je hebt dan wel degelijk recht op een deel van de waarde.

Hoe weet ik of de BV een onderdeel is van onze boedel?
Ben je getrouwd in gemeenschap van goederen, dan is de BV altijd een onderdeel van de boedel.

Is er getrouwd op huwelijkse voorwaarden, dan staat in de overeenkomst vaak een periodiek verrekenbeding. Dit houdt in je jaarlijks de balans opmaakt over welk deel aan inkomsten beide partners uit arbeid overhielden en hoe dat onderling verdeeld wordt. In de praktijk doen maar heel weinig stellen dat. Is dat dan ook nooit gedaan? Dan heeft dat consequenties bij een scheiding. De wet zegt dan dat beide ex-echtgenoten in beginsel recht hebben op de helft van de waarde van al het aanwezige vermogen. De aandelen uit de BV tellen dus mee.

Hoe kom ik achter de waarde van de onderneming?
Door een onafhankelijk financieel expert in te schakelen. Ook al vindt je ex dat niet nodig, omdat hij of zij dat zelf wel kan of opwerpt dat zo’n man of vrouw veel geld kost. Laat het ook niet over aan de eigen accountant. De kans op partijdigheid is dan aanzienlijk groter. Bovendien gaat het waarderen van een onderneming verder dan de jaarrekening bekijken of een bepaalde factor op de winst loslaten. Dat gaat ook over toekomstige winst, en kan afhankelijk van de situatie met verschillende methodes berekend worden. Bovendien wil je komen tot een betalingsconstructie die voor beiden acceptabel en haalbaar is.

Geef de waardering van de aandelen van de BV prioriteit in het echtscheidingsproces
Het waarderen van de BV is een ingewikkelder verhaal dan achter de waarde van het huis, de auto’s of de inboedel komen. Maak er echter prioriteit nummer een van! Waarom? Om manipulatie te voorkomen. Dat klinkt wellicht hard, maar het zal niet de eerste keer zijn dat een ex-partner het waarderen uitstelt om tijd te kopen. Om tussentijds boekhoudkundig te sleutelen aan de waarde van de BV, om zo de uitkomst naar zijn of haar hand te zetten. Een goede echtscheidingsadvocaat zal daarom altijd gelijk een onafhankelijk financieel expert inschakelen.

Teken nooit een convenant voor de BV gewaardeerd is
Tot slot een voorbeeld uit de praktijk, waarbij een dame het echtscheidingsconvenant al tekende voor de waarde van de BV bekend was. Haar ex-partner bagatelliseerde het voortdurend: dat komt wel een keer. Nu de handtekening gezet was, had zij geen enkele invloed meer op de uitkomst. Sterker nog, er waren geen momenten meer waarop ze er contact over kon hebben. Dan blijf je achter met een kater.

Eat that frog! zei Mark Twain ooit in zijn bekende management boek. Dat gaat over de moeilijkste taken eerst doen, de rest gaat dan makkelijker. Ik zou dit zonder meer toepassen op het echtscheidingsproces: begin met de soms complexe waardering van de BV. Een actuele en eerlijke berekening. Als dat helder is, kun je je rustig over de eenvoudigere zaken buigen.   

Edward Gaakeer RA, Finc Corporate Finance B.V. Geassocieerd BOBB lid