Een harde les
Onlangs leerde een cliënt van mij, voor wie ik bezig ben zijn bedrijf te verkopen, een harde les. Het betreft een relatief klein dienstverlenend bedrijf in een nichemarkt. Hun geleverde producten zijn zeer innovatief en geavanceerd. De eigenaar is op leeftijd en een wereldautoriteit op zijn gebied. Hij had de onderneming vijf jaar geleden opgezet om daarmee zijn pensioenvoorziening op te bouwen. De onderneming had in de vijf jaar van haar bestaan nog nooit winst gemaakt. Innovatie had altijd meer aandacht gekregen dan kostenbeheersing.
Alle grote spelers in deze markt hadden hun interesse voor overname van het bedrijf getoond, met name vanwege de kennis, de producten en de ontwikkelde sofware. Vanwege de grote belangstelling had ik een biedingsprocedure uitgeschreven. Na drie biedingsrondes kwam er een onverwacht hoge prijs van vele miljoenen euro’s, ruim twee keer de omzet. De hoogste bieder won en kreeg - na ondertekening van de intentieverklaring - de gelegenheid een boekenonderzoek te doen.
En toen begon de ellende. Het duurde lang voordat de cijfers boven tafel kwamen. En de cijfers die geproduceerd werden, sloten niet op elkaar aan, konden niet goed worden onderbouwd, enz. De ondernemer had nooit geïnvesteerd in een goed boekhoudpakket, maar ook niet in iemand met administratieve vaardigheden. De secretaresse hield de boekhouding een beetje bij, maar had niet de juiste kennis om dat goed te doen en werd niet gecontroleerd.
Afgeschoten
De accountant werd ingeschakeld en bleek ook niet echt boven de materie te staan: de door hem geproduceerde jaarrekening werd tot twee keer toe afgeschoten op basis van foutieve informatie. Na diverse correctierondes werd tenslotte het onderhanden werk en de omzet met een paar ton naar beneden bijgesteld en ging het verlies omhoog van bijna nul naar een paar ton euro’s, het hoogste verlies ooit. En daarmee werd de geloofwaardigheid van het door de ondernemer geproduceerde businessplan, waarop de koper zijn biedprijs had gebaseerd, aangetast.
De koper maakte dankbaar misbruik van deze administratieve wanprestatie en kwam met een compleet nieuw bod, dat natuurlijk veel lager was dan zijn oorspronkelijke bod. Na de nodige onderhandelingsrondes hebben partijen inmiddels afscheid van elkaar genomen en hebben we een nieuwe start gemaakt met één van de andere bieders. De cijfers zijn nu in ieder geval op orde. De hoofdprijs zal de ondernemer echter niet meer gaan krijgen.
De harde les die de ondernemer geleerd heeft: je kunt nog zo’n mooi bedrijf hebben, als je je cijfers niet op orde hebt en je de controle over je bedrijf verliest en daarmee je geloofwaardigheid, kost dat heel veel geld, zeker als je net je bedrijf aan het verkopen bent. Een relatief geringe investering in een juiste, volledige en up to date administratie en management informatie systeem betaalt zich altijd terug.
Rob Beeren