Hoe maak je als ondernemer een MBO-overname succesvol?
Bij een mislukte Management Buy Out-transactie (MBO) kan de verstandhouding tussen de MBO-kandidaat en de directeur/eigenaar snel slechter worden. Hoe kun je voorkomen dat je daarna afscheid van elkaar moet nemen, omdat je niet meer samen door één deur kunt?
De praktijk
Ik ben onlangs benaderd door een werknemer (MBO-kandidaat): een bedrijfsleider uit het 2e echelon die het bedrijf waar hij werkt wil gaan overnemen. Hij zag dat het niet goed ging met het bedrijf. Hij had met de eigenaar al meerdere malen geprobeerd om het bedrijf winstgevender te maken. Maar dat was tot op heden niet gelukt omdat de eigenaar niet in staat was om de turnaround inhoud te geven. De bedrijfsleider denkt dat hij dat wel zou kunnen, als hij eigenaar zou zijn van het bedrijf, en heeft dit verteld aan de huidige eigenaar.
De MBO-kandidaat heeft mij ingeschakeld om hem in dit proces te begeleiden. Op zijn verzoek heb ik de huidige eigenaar benaderd en hem gevraagd of hij geïnteresseerd was om zijn bedrijf te verkopen aan zijn bedrijfsleider. Die vraag overviel deze man. Vooral het gegeven dat de vraag nu concreet gesteld werd moest hij over nadenken en zijn externe adviseurs raadplegen.
Ik heb, na het ondertekenen van een geheimhoudingsverklaring, de cijfers ter inzage gekregen. Het bedrijf heeft voldoende omzet maar met een te lage brutomarge en relatief hoge kosten. Vooral de indirecte personeelskosten, waaronder de management-fee, waren te hoog in verhouding tot de omvang van het bedrijf.
Na een tijdje kwam de ondernemer met het antwoord bij mij terug. Hij wilde nog niet verkopen. Hij had hier meerdere redenen voor, die niet allemaal hardop werden benoemd:
- Door het lage rendement en de onzekere toekomstverwachting was de verwachte opbrengst van de verkoop te laag;
- De ondernemer was nog van middelbare leeftijd en na de verkoop moest hij bij een relatief lage opbrengst op zoek gaan naar alternatieve inkomsten;
- Hij wilde nu wel zelf met zijn externe adviseurs de turnaround bewerkstelligen om meer verkoopwaarde te creëren.
De bedrijfsleider was zeer teleurgesteld. Hij had gehoopt het bedrijf te kunnen kopen en winstgevend te maken. Deze teleurstelling zat zeer diep. Zo diep zelfs dat hij nu ziek thuis zit en waarschijnlijk niet meer terugkomt als bedrijfsleider bij dit bedrijf.
Wat leren we hiervan?
- Vanuit het perspectief van de MBO-kandidaat:
- Denk goed na wat voor consequenties het heeft als de eigenaar van het bedrijf waar je werkt onverhoopt ‘nee’ zegt op je vraag om het bedrijf te mogen overnemen:
- Probeer met de eigenaar vooraf de scenario’s door te spreken als hij onverhoopt ‘nee’ zegt op jouw vraag;
- Creëer altijd een open sfeer en geef duidelijk aan waarom je het bedrijf wilt overnemen en op welke termijn;
- Wees bewust van de emoties die gaan spelen bij de onderhandelingen en wat die emoties met jou doen;
- Zorg dat je alternatieven achter de hand hebt, mocht de overnamevraag met ‘nee’ worden beantwoord.
- Vanuit het perspectief van de directeur-eigenaar:
- Wees je bewust van de mogelijkheid dat een van de leden van het 2e echelon (management) de vraag kan gaan stellen om het bedrijf over te nemen;
- Betrek het management bij jouw toekomstvisie van het bedrijf en de toekomst van jou persoonlijk. Deze hoeven namelijk niet parallel te lopen;
- Weet als directeur-eigenaar dat het bedrijf overdragen naar een van de medewerkers met risico’s omkleed is;|
- Een MBO-kandidaat, die een sleutelrol heeft in jouw bedrijf, heeft een sterke onderhandelingspositie wat ook een schaduwzijde kan hebben;
- Bij een overdracht aan de bedrijfsleider moet er duidelijk sprake zijn van gunnen en moet je bereid zijn niet tot het uiterste te willen gaan.
Het gevolg
De bedrijfsleider is nu opzoek naar een ander bedrijf. Omdat hij een sleutelrol bekleedde in het bedrijf zal de turnaround in het bedrijf wat langer op zich laten wachten. Deze simpele vraag ‘Mag ik je bedrijf overnemen?’ levert in bovenstaande casus alleen maar verliezers op.
Andere relevante blogs over MBO-transacties