Familiebedrijven op zoek naar alternatieve financiering

Bedrijfsopvolging binnen familiebedrijven staat onder druk. De volgende generatie krijgt steeds vaker de financiering niet rond. Investeringsmaatschappijen schieten te hulp met innovatieve constructies. De meerderheid van de bedrijven in Nederland mag zich familiebedrijf noemen. De overdracht naar de volgende generatie staat in veel gevallen echter onder druk. Familiebedrijven staan erom bekend dat zij relatief veel eigen vermogen hebben, maar door het huidige economische tij vallen de bedrijfsresultaten momenteel vaak tegen.

Indien op korte termijn sprake is van bedrijfsoverdracht bemoeilijkt de huidige situatie de succeskansen. “Hoewel de waarde van bedrijven over het algemeen iets lager is momenteel, is financiering een stuk moeilijker geworden”, zegt Rolf Metz, directeur van participatiemaatschappij Ecart Invest.

Vaak lenen kinderen die het familiebedrijf overnemen geld bij de bank én hun ouders. Banken zijn echter minder scheutig geworden met financiering, vooral wanneer het slechter gaat met het bedrijf. Bovendien: indien de kinderen minder betalen voor het bedrijf, lopen de ouders een deel van hun pensioen mis én worden zij bevoordeeld ten opzichte van de kinderen die het bedrijf niet overnemen.

Investeringsmaatschappijen
Voor de kinderen die het bedrijf niet overnemen is de situatie om nog een reden vervelend. De bank vraagt steeds meer garanties. Indien vader of moeder garant staat voor de lening die het ene kind aangaat bij de bank, speelt hij of zij in feite met de erfenis van de andere kinderen. Investeringsmaatschappijen maken het soms mogelijk dat een overdracht toch succesvol kan plaatsvinden. Zij nemen een belang in het bedrijf, waardoor de financiering gemakkelijker rond komt. “Er is simpelweg minder geld nodig”, legt Metz uit.

Bedrijfscultuur
Maarten Zemann, bestuurslid van de BOBB (Brancheorganisatie Bedrijfsoverdracht Bemiddelaars), waarschuwt wel voor het kortetermijngewin dat de meeste investeringsmaatschappijen nastreven. “Dat staat in contrast met het continuïteitsprincipe van familiebedrijven.” Een ander nadeel van het aan boord halen van een investeringsmaatschappij kan volgens Zemann zijn dat de bedrijfscultuur verandert, terwijl dat juist vaak een belangrijk gegeven is binnen familiebedrijven. “Misschien wordt de cultuur zakelijker of formeler. Dan moet je je als ondernemer of familie afvragen of je dat wilt.”

Duurzaam helpen
Metz erkent de kritiek. Daarom heeft zijn bedrijf een andere manier van participeren opgezet die met name familiebedrijven helpt. De participatiemaatschappij neemt genoegen met een minderheidsbelang, zodat de zeggenschap volgens Metz binnen de familie blijft. Bovendien stapt Ecart Invest voor onbepaalde tijd in. Zij is naar eigen zeggen de enige participatiemaatschappij die deze combinatie aanbiedt. Hiermee stelt de investeerder bedrijven op een duurzame manier te helpen. “Dit is bij uitstek geschikt voor familiebedrijven die nu bezig zijn met de overdracht”, aldus Metz.
Ecart Invest heeft deze constructie naar eigen zeggen al met succes toegepast bij Schouten Container Service, een van de grootste handelsondernemingen in containers in de Benelux. “Wij zijn er niet op uit om zo snel mogelijk te verkopen. We zitten er in voor de lange termijn, wat ook in het belang is van de familie.”

Voordelen
Zemann, tevens directeur van MKB Adviseurs, een adviesbureau gelieerd aan MKB- Nederland, ziet overigens ook voordelen van deelname door een investeringsmaatschappij. “Als het een solide club is die ook een langetermijnstrategie heeft, kan zij het bedrijf wellicht naar de volgende fase brengen. Familiebedrijven doen er volgens Zemann goed aan behalve participatiemaatschappijen ook andere alternatieve financieringsvormen te bekijken. Denk aan MKB-obligaties, garantieregelingen van de overheid en achtergestelde leningen, al dan niet in combinatie met traditionele bancaire financiering. “Bekijk de volledige menukaart van financieringsopties en zet ze af tegen de sterktes en de zwaktes van het familiebedrijf”, aldus Zemann.

In samenwerking met Fambizz.nl, nieuwsportal over familiebedrijven en bedrijfsopvolging

bron: nu.nl