Financiering van bedrijfsovernames in tijden van Corona
Presentatie Lex van Teeffelen (LvT), lector Financieel Economische Innovatie aan de Hogeschool Utrecht, aan de leden van de BOBB op 7 september 2020
LvT begon zijn presentatie met een interactieve sessie met de aanwezige BOBB-leden. De bedoeling hiervan was inzicht te verkrijgen in de ervaringen van de aanwezige (ca. 40) MKB-overnameadviseurs met betrekking tot het verkrijgen van overnamefinanciering sinds de start van de coronacrisis in maart 2020. Deze ervaringen werden vervolgens getoetst aan de ervaringen die LvT en zijn onderzoeksteam via andere kanalen reeds verzameld hadden.
De bevindingen van de interactieve sessie waren als volgt:
- 44% van de adviseurs had geen tot weinig (tot 10% omzetdaling) last van de coronacrisis;
- het eerste halfjaar 2020 wordt ervaren als slechter (5,2 op een schaal van 10) dan het derde kwartaal (6), terwijl de verwachtingen voor het komende halfjaar het meest positief zijn (6,7);
- gevraagd naar de kansen die in de markt gezien worden, scoren het hoogst: (re)organisatieadvies, koopkansen, (her)financieringen en recovery, terwijl men pessimistische is over het op de markt komen van goed lopende bedrijven;
- slechts 10% van de adviseurs vindt dat de vraagprijzen momenteel veel te hoog (dealbreaker) zijn;
- ruim 77% van de adviseurs ervaart of denkt tot 50% van de overnamesom voor een goed lopend bedrijf te kunnen financieren met vreemd vermogen; 23% denkt zelfs nog altijd 70% of meer te kunnen financieren;
- 39% denkt / ervaart regelmatig dat de verkopende partij bereid is om een hogere vendor loan en/of hogere earn-out te accepteren; bij 45% is dat soms en bij 16% is dat beperkt;
- de meest gebruikte financiers zijn private equity, banken en informal investors; minder gebruikt zijn direct lenders, bedrijfsvastgoedfinanciers, crowdfunding, leasing en factoring;
- de meest genoemde beperkende factoren om tot een transactie te komen zijn de te hoge vraagprijs, geen financiering mogelijk, onrealistische biedingen en de verkoper die onvoldoende wil meefinancieren.
Al met al lijkt de perceptie van de ontwikkelingen in de overnamemarkt in coronatijd in het algemeen en financieringsmogelijkheden in het bijzonder dus licht negatief, maar zijn de adviseurs wel optimistisch voor de (nabije) toekomst. Het kan wel zijn dat voor een deel van de adviseurs geldt dat de aard van de werkzaamheden wat meer verschuift van verkoopbegeleiding naar reorganisatie-, recovery- en (her)financieringswerkzaamheden.
Hoewel ook uit ander onderzoek van LvT naar voren komt dat alternatieve financiering aan een opmars bezig is, zijn ook de bevindingen van LvT dat bankfinanciering nog altijd de meest gebruikte financieringsvorm is en dat alternatieven als leasing, factoring, direct lending, crowdfunding en microfinanciering nog lang niet ingeburgerd zijn. Niet onbelangrijk daarbij is uiteraard dat bankfinanciering - na leverancierskrediet - nog altijd de goedkoopste vorm van financiering is. Het fenomeen “gestapelde financiering” is niettemin wel aan een opmars bezig.
LvT’s conclusies met betrekking tot het verkrijgen van overnamefinanciering in het MKB in coronatijd zijn samengevat als volgt:
Kosten laag | Kosten midden | Kosten hoog | |
Drempels laag | Friends, family & fans | Factoring | Direct lenders |
Drempels midden | Leasing | Crowdfunding | NPEX |
Drempels hoog | Bank | Venture capital / private equity |
Met name valt op dat bankfinanciering duurder geworden is (hogere risico-opslagen), terwijl ook de drempels om die financiering te verkrijgen hoger geworden zijn. Goede, niet te dure alternatieven daarvoor zijn nog niet echt tot wasdom gekomen.
Rob Beeren
Beroepsorganisatie voor Specialisten in bedrijfsoverdracht